Erdoğan geçtiğimiz cumartesi günü MÜSİAD’da çok sert bir konuşma yaparak, İstanbul seçiminin şaibeli olduğunu ve eğer seçim yenilenmezse kamu vicdanının tatmin edilemeyeceğini söyledi. Bu konuşma İstanbul seçimleri ile ilgili nihai kararı açıklar nitelikteydi. Çünkü yürürlükte olan bize özgü başkanlık sisteminde, bütün kararların başkanın kendisinin ya da onun istekleri doğrultusunda ilgili birimlerin alması çok doğal bir olay. Erdoğan’ın bizzat iradesini ortaya koyduktan sonra, YSK’nın bunun dışında bir karar alması beklenemezdi. Nitekim öyle oldu ve YSK İstanbul seçimlerinin yenilenmesine karar verdi.

YSK kararının hukuksal açıdan bir karşılığını söylemek mümkün değil. Ak Parti olağanüstü itirazını başta sandık kurulları olmak üzere bazı usulsüzlükler üzerine oturtuyordu.  Ancak hukukçular Ak Parti’nin sunduğu gerekçelerin, seçimin iptali için yeterli olmadığını söylediler. Yani tek başına usulsüzlüğün olması yeterli değil. İhlallerin yaklaşık oy farkı olan 14 binin üzerinde ve sonucu değiştirecek bir boyutta olması gerekli. Anayasa Hukuku doçenti Tolga Şirin’in dile getirdiği YSK’nin geçmişten bu yana yürürlükte olan yerleşik bir kararı var. YSK bu kararında kendi ifadesiyle “Sandık kurullarının kurulmasına ait işlemlerin, kurulun kesinleşmesinden sonra yapılacak itirazlar seçim sonuçlarının iptal nedeni olamaz.” diyor. Doç. Şirin kişilere bağlı ihlaller varsa bunun ceza hukukunun konusu olduğunu ve seçimin iptali için neden olmayacağını söylüyor. Dahası, kuruluşuna ait itirazların muhatabı sandık kurullarının yönettiği bu seçim sürecinde, seçmen dört seçim için oyunu kullandı. Seçmenin aynı zarfa koyduğu dört oy pusulasından sadece Büyük Şehir Belediye Başkanlığı için kullandığı oy pusulasını sorunlu görerek, seçimi iptal etmeyi hiç bir hukuksal zeminde savunmak mümkün değil.

Ak Parti iptal kararının hakka, hukuka uygunluğunu kamuoyuna nasıl anlatacak? İmamoğlu’na muhalefet partilerinin yanında, Ak Parti ve MHP’den de destekler var. Onun partiler ötesi siyaset anlayışı ve herkesi kucaklama çabası takdir görüyor. Ayrıca sakin, sağduyulu hata yapmayan, kavgadan, polemikten uzak kalma çabası İmamoğlu’nu farklı kılıyor. Üstelik bu tavrını iktidar partilerinin ötekileştirici söylemleri ve örseleyici diline rağmen koruyabiliyor. Kısacası İmamoğlu Türkiye’nin artık görmekten, dinlemekten yorulduğu yürürlükteki siyasetçi profilinden çok farklı bir kişilik. Bu özellikleri ile her geçen gün büyüyor ve tekrarlanacak seçimin en büyük favorisi.

Ünlü ekonomist Timothy Ash’in YSK kararı sonrası attığı çok dikkat çekici bir tweeti var. Seçim iptalini saçma bir hamle olarak tanımlıyor ve Bahçeli’nin kendi planları doğrultusunda Erdoğan’ı bu hamleye zorladığını ifade ediyor. Ash tekrarlanacak seçimde CHP’nin ikinci kez daha büyük farkla kazanma şansının yüksek olduğunu, ancak yaşanacak sosyal huzursuzluğun Türkiye için büyük bir risk oluşturacağını özellikle vurguluyor. YSK kararının Ak Parti içinde siyasi bir hareketlenmeye yol açması da kuvvetle muhtemel.  Ash aynı tweetinde, YSK kararının Gül, Davutoğlu ve Babacan’ın Erdoğan’a meydan okuma fırsatı verdiğinin de altını çiziyor.

Ekonomik etkilere gelince, YSK kararı bütçe üzerinde çok ciddi tahribat yapacak. Seçimin yapılacağı 23 Haziran’a dek seçim ekonomisi uygulanacak. Milli Gelir’ in yüzde 2’si olması gereken bütçe açığı şimdiden yüzde 4’lere, yani iki katına ulaştı. Bu durumda ya borçlanacaksınız ya da vergileri artıracaksınız. Borçlanmak için bankaların özel sektöre kredi vermemesi gerek. Bu arada faizler çok yükseleceği için kredi almak mümkün olmayabilir. Yapılmaya başlanan zamlar askıya alınacak. Yeni vergileri de bu süreçte hayata geçirmek mümkün değil. Zaten vatandaşın geçinmek için bile parası yok. Özel yatırım harcamaları ciddi biçimde düşmüş durumda. Ekonominin şimdiden yıllık bazda yüzde 4 daralması söz konusu. Yatırımcı bu belirsizlik ortamında karar veremiyor. Ekonomiyi siyasi kararlar şekillendiriyor ve siz siyaseti kimin yöneteceğini bilemiyorsunuz. Diğer yandan bir süredir devletin desteği ile azalan konkordato ve iflas kararlarının yeniden gündeme gelmesi kaçınılmaz. Şirketlerin borçlarını yüksek kurlarla ödemesi imkânsız. Bu vatandaşın sorunu değil diyemeyiz, çünkü bu şartlarda şirketler önce istihdamını azaltacak, sonra yatırım yapmaktan vaz geçecek. Bütün bunlar işsizliğin artması demek.

Gerek reel, gerekse finansal sektörün temsilcileri seçim istemiyor. Nedeni çok açık; ekonominin daraldığı bir süreçte hisse senetlerinin satışı düşer, kimse bu şirketlere borç vermek istemez. Seçim ekonomisi nedeniyle kurlara baskı yapıldı, İstanbul seçimi ile bir türlü serbest bırakılmadı. Şimdi bu seçim tekrarlanacağından süre daha da uzayacak. Bir başka sorun Merkez Bankası’nın rezervlerinde. MB’nin kamuya verecek parası kalmadı. Rezerv büyüklüğü 12- 15 milyar Dolar düzeyinde. Bu tehlikeli bir düzey ve panik yaratma potansiyeline sahip. İnsanlar dövize daha da yönelecekler. Bu şartlarda, Türkiye istese de istemese de IMF’nin kapısını çalmak zorunda kalacak.

Türkiye uzun bir süredir ekonomik kriz içinde. Artan işsizlik, azalan satın alma gücü ve siyasetin kutuplaştıran söylemi ile iyice bunalmış insanımıza, siyasal bir kararla seçim tekrarlanacak diyoruz. Üstelik rasyonel düşünen hiç kimsenin bu seçimi istemediği ortadayken diyoruz. Gündemimizde ekonomik sorunların dışında; S 400 füzeleri sorunu, İran Ambargosu, ham petrol arzında azalma, PKK terörü, Suriye’deki savaş gibi devasa sorunlar var. Dahası, ABD’nin, CAATSA yasası gereği yaptırımlarının yolda olduğunu ve Başkan Trump’ın bile bunları engelleme yetkisinin olmadığını düşünürsek, durumun ne denli vahim olduğunu anlarız. Yazıma “ERDOĞAN HAYATININ HATASINI YAPTI” başlığını bu nedenle attım. Çünkü bu süreçte kuşkusuz hepimizin kayıpları olacak, ancak esas kaybeden Erdoğan olacak.

Tuygan ÇALIKOĞLU