Vakit Gazetesi muhabiri Ragıp Kemal Vaktin birinde Ege turuna çıkarak gazetesine gördüğü, uğradığı davet edildiği il ve ilçeleri kaleme alır. Gazetesinde köşesinde yazar.
20–Mayıs-1934 tarihinde yolu şirin ilçemiz Ezine'ye, düşer ve 1934 Mayıs’ı Ezine’yi ne güzel de anlatır;
‘’Ezine’de
Ne lâzım?
Ticaret odasını gene açmalı, iskele değiştirilmeli
Ezine kaymakamı Selahattin Bey ve muhabirimiz
Ezine, (Hususi) Ezine kazasındaki maarif işlerini tetkik ettim. Kazanın elli köyünden on beşinde mektep var, diğer köyler pek küçük ve mektep açılmasına gayri müsait olduklarından buralarda mektep açılmasına imkân bulunamamıştır.
Merkezdeki iki mektebin en büyüğü olan Gazi mektebini ziyaret eyledim. Mektep binası, kazanın kenarında büyücek ve kargır olarak bundan yirmi sene evvel yapılmıştır.
Merkezdeki iki mektebin en büyüğü olan Gazi mektebini ziyaret eyledim. Mektep binası, kazanın kenarında büyücek ve kargır olarak bundan yirmi sene evvel yapılmıştır
Bahçesi çok geniş olduğundan gerek teneffüs ve gerekse ders tatbikatı için pek elverişlidir. Talebe mevcudu 247’dir ve son sınıfta 26 çocuk vardır, iki mektepteki 60 fakir çocuğa her gün sıcak yemek verilmektedir. Bu yemekler. Ordumuzun bir atıfeti olarak askerlerimiz tarafından temin olunmaktadır. Bu çocukların ekmekleriyle bayram elbise ve ayakkabıları Himaye-i etfalin himmetiyle tedarik edilmektedir. Mektebin müze si çok güzeldir.
Merkezdeki ikinci ilk mektep, İsmet Paşa mektebidir. Bu mektep mahalle arasında eski bir bina dadır. Şimdiki tedris usullerine uymayan ve gayri sıhhi olduğu anlaşılmakta olan bu bina evvelce Ezine'nin Rüştiye mektebi imiş. Mektebin mevcudu 132 dir, üç muallimle idare olunmaktadır. Çocukların yüzde yirmisi cünhalıdır.
Ezine kazasında 921 talebe ve 22 muallim vardır.
Nüfus, asayiş ve yollar kazanın umum nüfusu 23.000 kişiden ibarettir. Merkezde 2512) erkek ve 2612 kadın olmak üzere 5124 nüfus oturmaktadır. Burada Yahudi kesafeti yoktur. Kazada 48 köy ve bir nahiye vardır. Ablak ve asayiş çok iyidir. Her köye muntazam telefonlar yapılmıştır. Beş haneden ibaret olan Yahudiler tenekecilik ve ufak miktarda manifaturacılıkla meşguldürler. Bunlar palamut ticaretine de hakimdirler. Kazanın yollan çok muntazamdır ve her zaman yol seferberliği de vardır.
Buranın ticareti zeytin ve palamutta münhasırdır. Palamut ihracatı iki milyon ve zeytinyağı milyon kilodur. Yarım milyon kilodan fazla buğday ve bir milyon kilo arpa sevk olunur. İki sene evvel bir milyon kilo kömür Yunanistan'a ihraç edilmekte iken kömür, ve de hububat ihraç olunamamaktadır. Nohut, bakla, burçak, çavdar ve susam eskisine göre nispetle yüzde düşmüştür.
Burası ticaret merkezi sayıldığından ticaret odası kaldırılarak yerine bir mümessilliğine bırakmıştır. Ticaret edesinin lağvı ndan dolay bir fayda olmamış ve bilakis zarar hasıl olmuştur. Bina-aleyh bu odanın tekrar açılması lazımdır. Muhterem iktisat vekilimizin buna müsaade buyurmuş biz de rica ederiz. Kendi yağı ile kavrulan ve bütçeye bar olmaya bir müessesenin lağvı doğru olmasa gerektir. Kaza ihracatının üç misline çıkarılması mümkün ise de ihracat iskelesinin Çanakkale olmasından buna imkan bulunamamaktadır Çanakkale'den sevkiyat güçtür, pek pahalıdır. Geyikli iskelesi ise çok elverişlidir. Burası Ezine'ye 15 kilometre yakındır. Çanakkale is 50 kilometre uzaktadır. Geyikli sahilindeki tuzlu gölün açılmaz ve oraya bir iskele yapılması otuz bin liraya bağlıdır. Bu mesele ticaret mıntıka müdürlüğündeki kongrede kabul edilerek vekalete de yazılmıştır. Eğer buna muvafakat hasıl olursa Ezineliler muratlarına ermiş olacaklar dur. İktisat vekaletinin çok mühim olan şu işe muvafakat etmesini dileriz.
Ragıp Kemal’’
Vakit -20–Mayıs-1934