thejrc.org
Bugun...
Bizi izleyin:


Dr. Mithat Atabay


Facebookta Paylaş









Çanakkale’ye Elektrik Nasıl Geldi? Arıza Olduğunda Nasıl Çare Bulundu?
Tarih: 12-09-2021 09:49:00 Güncelleme: 12-09-2021 09:49:00


Çanakkale 1926 yılında Gelibolu vilayetiyle birleşmişti. Çanakkale kasabasının nüfusu 18.756 kişiydi. Çanakkale, bütün kıyı kasabaları gibi yalı boyunca uzanan bir yerdi. Gece yalı boyu baştan sona kadar elektrik aydınlatıyordu. Gündüz elektrik sadece resmi binalarda vardı. Elektrik 1929 yılı Haziran ayında şehri aydınlatmaya başlamıştı. İşin ilginç tarafı bu tesisatı Çanakkale Belediyesi yapmamıştı. Bunu yapan Jandarma Erat Mektebi Kumandanlığı’ydı. Jandarma Efrat Okulu Kumandanlığı Birinci Dünya savaşı sırasında ele geçirilen Fransız Mariotte Denizaltısına ait olan ve tamir edilerek kullanılır hale getirilen dizel motorlarından yararlanarak elektrik üretmekteydi.

 

Çanakkale ilk defa Belediye Başkanı Veli Yaşin zamanında elektriğe kavuştu. İlk elektrik motoru eski Kırmızı Mağaza’nın arkasına “120 Beygirlik Yatık Dizel Tangi” marka motor ile sokaklara ve kısmen de evlere elektrik verilebildi. 1930 yılında bu motorun ürettiği elektrik yeterli gelmediği için İller Bankası’ndan alınan borç ile iki adet 100’er beygirlik ve mangal kömürü ile çalışan gazojen motorları ile takviye edildi ve Cumhuriyetin Onuncu Yılında 1933 yılında faaliyete geçti.

 

Çanakkale Belediyesi 1933 yılında Çanakkale kasabasını elektriğe kavuşturmuştu. Ama kısa sürede elektrik kullanmak isteyenlerin sayısı ve kullanım miktarı artınca kurulan elektrik santrali yeterli gelmedi ve ilave elektrik motorlarına ihtiyaç duyuldu. Çanakkale Belediye Başkanı Veli Bey ihtiyaç duyulan iki adet elektrik motoru için 1934 yılı Ocak ayı sonunda Ankara’ya giderek yetkililerle görüştü ve gerekli olan ödeneği temin ederek iki adet motoru ısmarladı.

 

            Çanakkale Belediyesi yeterli elektriği üretecek motorları satın alabilmek için bir kısım belediyeye ait emlaki satışa çıkardı ancak bunları iyi bir fiyatla satamadığı için daha sonra ismi İller Bankası olacak olan Belediye Bankası’na başvurmak zorunda kaldı. Kredi için istenilen bilgileri ve hesapları yetkililere anlatan Belediye Başkanı Veli Bey, banka yetkililerini bu konuda ikna etmeyi başardı. Ancak bu da yine Çanakkale’de elektrik sorununa kesin çözüm getiremeyecekti.

 

Gerçekten Çanakkale’deki elektrik tesisatı 1934 yılında büyük fedakârlıklarla başarılmıştı. Çanakkale halkı bu durumdan çok memnundu. Ancak elektrik kullanmak isteyenlerin sayısı artınca üretilen elektrik de yeterli gelmemeye başladı. İşin ilginç tarafı 1935 yılı Ocak ayının ortalarından itibaren sanki ayarlanmış gibi her akşam tam yemek zamanında, yani Çanakkale’de hareketin en fazla olduğu saatlerde elektrikler yer yer sönmekte ve bazen bu sönüş genel olarak bütün Çanakkale’yi karanlığa mahkûm etmekteydi. Elektrik olan evler, kurumlar ve dükkânlar yedek bir elektrik üreten motora (jeneratöre) sahip olamadıkları için doğal olarak da elektrik kesintisinin çabucak sona ermesine dua etmekten başka çareleri kalmıyordu. Hâlbuki on binlerce liraya mal olan elektrik tesisatının arıza yapan olası yerlerinin düzeltilmesi birkaç yüz lira harcanarak giderilebilirdi.

 

Çanakkale’de elektrik kesilince arıza olan evlerin sahipleri hemen arızaya bakan belediyenin elektrik hat memurunu aramaya sokağa çıkıyordu. Ama elektrik hat görevlisi sadece bir kişiydi. O nedenle bulmak çok güçtü. Hat memurunun nerede olduğunu bilmek için çare olarak belediyenin önüne bir “tahta konulması” yoluna gidildi. Hat görevlisi gideceği yeri buraya yazacaktı. İlk başlarda bu bilgi tahtaya yazıldıysa da çok da orada yazılan bilgi işe yaramadı. Çünkü hattı kontrole çıkan memur arızayı orada bulamayınca başka yerlere gidiyordu arayanlar yine onu bulamıyordu. 



Bu yazı 54109 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
FOTO GALERİ
  • Bebişler
    Bebişler
  • Yurdum İnsanı
    Yurdum İnsanı
  • FANTASTİK
    FANTASTİK
  • ATATÜRK
    ATATÜRK
FOTO GALERİ
VİDEO GALERİ
  • Doğtaş Mobilya'dan 18 Mart'a Özel Video
    resim yok
  • 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi 108'nci Yıldönümü
    18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi 108'nci Yıldönümü
  • Çanakkale 2015 Tanıtım Filmi
    Çanakkale 2015 Tanıtım Filmi
  • Barışın ve Özgürlüklerin Kenti "Çanakkale"
    Barışın ve Özgürlüklerin Kenti
  • TSK'dan Muhteşem Çanakkale Türküsü
    TSK'dan Muhteşem Çanakkale Türküsü
  • Çanakkale Gangnam Style
    Çanakkale Gangnam Style
VİDEO GALERİ
YUKARI