20. ve 21. Dönem Çanakkale milletvekilliği ile 55.Türkiye Hükûmeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, 57. Türkiye Hükümeti'nde Başbakan Yardımcılığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersürmer, Anavatan Partililerle iftar programında bir araya geldi. İftar programında partililere hitaben konuşma yapan Ersümer, iktidarın enerji politikalarını eleştirdi. Enerjinin vizyon işi olduğuna dikkat çeken Ersümer; ülkedeki enerji maliyetlerinde artışın enflasyon ve hayat pahalılığına sebep olduğunu söyledi.

“AVRUPANIN EN PAHALI DOĞALGAZINI KULLANIYORUZ”

Cumhur Ersümer yaptığı konuşmada; “Enerji meselesi hassas bir iştir. Bunu yönetebilmek için; vizyon gerekir. Enerji konusunda hata yapmamak lazım; etkileri nesiller boyunca sürer. Enerji konusu ile ilgili çok konuşmuyorum ama bugün artık öyle bir noktaya geldik ki.. Enerji böyle yönetilmez, yapboz olmaz. Bundan 20 yıl önce, efendim neymiş ben Türkiye’nin tüketeceğinden fazla elektrik üretmesi için hazırlık yapmışım, neymiş ben Türkiye’nin tüketeceğinden fazla gaz antlaşması yapmışım. Bu iktidar beni bu iddialarla yargılamaya kalktı. Bugün geldiğimiz noktada elektrik ve gaz kesintileri yaşıyoruz. Türkiye’de enerji dünyada en pahalı ülkelerden biri haline geldi. Elektrikte Avrupa ikincisi, Gaz fiyatlarında Avrupa birincisi durumundayız” dedi.

“TÜRK VATANDAŞI ENERJİ YOKSULU HALİNE GETİRİLMİŞTİR”

AB normlarına göre hane halkının gelirinin yüzde 25’i enerji harcamalarına gidiyorsa; o hane halkının enerji yoksulu olarak kabul edildiğine dikkat çeken Ersürmer; “Peki neden elektrik ve gaz ülkemizde bu kadar pahalı diye oturup çalışıyoruz. Bir yılda mazota yüzde 235, benzine yüzde 166, elektrik fiyatlarında yüzde 86, doğalgaz fiyatları konutlarda yüzde 93, sanayi de yüzde 678, gaz çevrim santrallerinde yüzde 638 zam yapılmış. Şöyle bir değerlendirme var; ‘Elektrik, su ve gaz harcamaları bir hane halkının gelirinin yüzde 25’ini aşıyorsa o hane enerji yoksulu sayılıyor. Yapılan hesaplarda emeklilerimizin gelirlerinin yüzde 47’si, asgari ücretlinin gelirinin yüzde 28’i enerji harcamalarına gidiyor. Türkiye’de önemli bir kesim enerji yoksulu, enerji yoksunluğu çekiyor” dedi.

“HAYAT PAHALILIĞI VE ENFLASYON DAYANILMAZ NOKTAYA ULAŞTI”

Enerji maliyetlerinin basiretsiz enerji politikaları yüzünden Türk halkının karşısına enflasyon ve hayat pahalılığı olarak çıktığına dikkat çeken Ersümer; “Vatandaşa soruyorlar; bu enerji pahalılığında ne yapıyorsunuz diye.. Vatandaşın yüzde 53’ü kalın giyiniyoruz evimizi ısıtamıyoruz diyor. Yüzde 7,9’u daha az çamaşır yıkıyoruz diyor. Yüzde 62’si ise özel aracımızı kullanmaktan vazgeçtik diyor. Halkımızın yüzde 80,3’ü elektrik ve doğalgaz faturalarını ödemekte zorlandığını belirtiyorlar. Kömür ve gaz alamayanların oranı da yüzde 82’yi bulmuş. Bu zamların ana sebebi enerjinin kötü yönetilmesidir. Bu zamların sebep olduğu hayat pahalılığı ve enflasyonda dayanılmaz mertebelere ulaşmıştır” dedi.

“YAPTIĞIMIZ SÖZLEŞMELERİ UZATMAYARAK ENERJİ MALİYETLERİNİ ARTTIRDILAR”

Kendi bakanlığı döneminde imzalanan enerji sözleşmelerinin sürelerinin bitmesine rağmen yenilenmediğini, bu sebeple Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu doğalgazın metreküp fiyatlarını daha pahalıya alındığına dikkat çeken Ersürmer; “Şöyle düşünün Türkiye’nin almakta olduğu doğalgaz ve yaptığı antlaşmalar var. Bu antlaşmaları gözden geçirelim. Türkiye batı hattından Rusya’dan 6 milyar küp doğalgaz alıyor; bunun süresi 2012 yılında bitiyor. İktidar bunu 2043’e kadar uzatıyor. Çünkü bu antlaşmalar ilk imzalanırken; nasıl uzatılacağı, hesaplamalarının nasıl yapılacağı bellidir. Cezayir’den alıyoruz; bunun süresi 2014’te bitiyor bu antlaşmada 2024 yılına kadar uzatılıyor. Şimdi biliyorsunuz; 2020 ve 2021 yıllarında bir Corona Virüs salgını var. Bu süreçte üretimler düştü, tüketimler azaldı. Özellikle enerji alanında; doğalgaz fiyatları ucuzladı. Spot piyasada yani herhangi bir antlaşmaya tabi olmayan gaz alımında da fiyatlar düştü. Sıvılaştırılmış doğalgaz fiyatları boru gazından daha pahalı olmasına rağmen bu corona salgını şartlarında ucuzladı. Derken Rusya-Ukrayna savaşı başladı. Bu esnada Nijerya’dan 1,2 milyar metreküp sıvılaştırılmış gaz antlaşmamız varken; 2021 yılında bitti. Bu sözleşme yenilenmedi. Azerbaycan’dan benim imzaladığım 6,6 milyar metreküplük Türkiye’nin almakta olduğu şuanda en ucuz gaz. Bakü-Ceyhan boru hattının yapımı ile rahmetli Aliyev ile iyi bir antlaşma yaptık. Yani Mavi Akım boru hattı ile Türkiye’nin İran ve Rusya’dan almış olduğu gazda ucuzdu ama Azerbaycan’dan aldığımız en ucuzuydu. Bu antlaşma 2021 yılı Nisan ayında bitti ve bunu da yenilemediler. Yine batı hattında Rusya’dan aldığımız 8 milyar metreküple aldığımız gaz antlaşması vardı; 8 milyar metreküplük idi, 2021 yılı Aralık ayı itibariyle bitti bunu da yenilemediler” açıklamasında bulundu.

“TÜRKİYE BUGÜN DOĞALGAZI 1300 DOLARA SATIN ALIYOR”

Açıklamalarına devam eden Ersümer; “Bunları neden yenilemediler? Tüketim az, fiyatlar düşük, biz bu antlaşmaları yenilemeyelim; spot piyasadan gaz alır idare ederiz dediler. Salgının etkisi 2 yıl sürdü; dünya üretime yeniden başladı. Rusya-Ukrayna savaşı çıktı ve enerjide kriz çıktı. Eğer bu antlaşmaları yenilemiş olsalardı; Türkiye’nin bu antlaşmalarda belirlenen fiyatlar nedeniyle 275-300 dolar fiyat aralığında doğalgaz alma imkânına sahipti. Maalesef bu antlaşmaları yenilemediler ve Türkiye şu an metreküpü 1300 dolara kadar doğalgaz bedeli ödüyor. Doğalgaz santrallerine yüzde 638 zam yaptılar; Türkiye’de elektrik üretiminin yüzde 33’ü elektrik üretimi bu santrallerden sağlanıyor. Sanayinin en büyük maliyeti doğalgazdır; ister beğenirler, ister beğenmezler Türkiye’de hem enflasyonun azmasına sebep olan hem de elektrik fiyatlarına yapılan zamların ana sebebi bu üç sözleşmenin yenilenmemesidir” dedi.

“BENİM İMZALADIĞIM SÖZLEŞMELERLE ÜLKEYİ 20 YIL YÖNETTİLER”

Bakanlığı dönemindeki antlaşmalarla türkiye’nin 20 yıl boyunca ucuz doğalgaz aldığını, yine kendi bakanlığı döneminde Doğalgaz Depolama tesislerinin yapılmak üzereyken mevcut iktidar yönetiminde bu tesislerin ihmal edildiğine dikkat çeken Ersürmer; “20 yıl boyunca benim imzaladığım doğalgaz sözleşmeleri ile ülkeyi yönettiler. 6,6 milyar Şahdeniz, ondan önce Şahdeniz-2 antlaşmasını yaptılar. Türk akımından gelen 15 milyarlık doğalgazdan bize az bir tahsis yapıldı. Netice itibariyle 20 yılda Türkiye’ye 13 milyar metreküplük bir gazdır, o da Türkiye’nin ihtiyacını görmez. 1998 yılında Silivri’de yer altında bir gaz keşfi yapılmıştı. Deniz platrformu ile gazın denizden çıkartılarak karaya ulaştırılması ile ilgili prosesi başlattık. Yanında daha önce istismar edilmiş Değirmencik doğalgaz yer altı kaynağı vardı. Bunları birleştirdik; Botaş ile TPO’yu bir araya getirdik. Yeraltındaki gazı Botaş satın aldı, bir kısmını yastık altında bırakarak yeraltı doğalgaz deposu yaptık. Bu deponun açılışını da 2002 yılında bu arkadaşlar yaptılar. Orada 2 milyar metreküplük bir hacim vardı. Tuz gölünde bir yer doğalgaz depomuz vardı; fizibilitesini yapmıştık. 5 milyar metreküplük bir hacmi vardı. İşte bir Mavi hat vardı;  yolsuzluğa kurban gitti ihale. 20 yılsonunda geldikleri nokta orada 2 milyar metreküplük doğalgaz depolayabiliyorlar.  Türkiye 60 milyar metreküp gaz kullanıyoruz. AB normlarına göre yüzde 20 depolama imkânımız var. Bu gazı depolayabilmiş, bu depolar zamanında yapılmış olsa idi; bu fiyat farkından, krizlerden bu kadar yara almazdık. Enerji bu yüzden ciddi bir iştir; vizyon sahibi insanların yapması gereken bir iştir. Maalesef şuanda enerji yönetiminin sebep olduğu bu pahalılığı, bu enflasyonu söylemeden geçemiyoruz” dedi.