Sayıştay Başkanlığınca her yıl gerçekleştirilen denetimlerde Çanakkale Belediyesi yönetiminin işçilerin yıllık izinlerini yıllardır kullandırtmadığı; kimi işçilerin 425 güne kadar birikmiş izni olduğu tespit edildi! Ayrıca hak edişlerde işçilere ödenmesi gereken Asgari Ücret Destek Tutarının da 4 yıldır yatırılmadığı bunun da tutarının 1,5 milyon TL’ye yakın olduğu müfettişlerce tespit edildi. Öte yandan belediyenin taşınmaz mallarını da bazı kişilere ihale kanununa aykırı halde kiraladığı da rapora yansıdı!
Çanakkale Belediyesi ile DİSK Genel İş Sendikası arasında son iki yıldır toplu sözleşme ile ilgili sıkıntılar yaşanıyordu. Toplu sözleşme imzaları sürekli anlaşmazlık nedeniyle geç atılırken; işçiler haklarını alabilmek için Grev tehdidinde bulunuyordu. Yapılan uzun görüşmeler ve karşılıklı zıtlaşmalarla da olsa Çanakkale Belediyesi ile sendika bir şekilde anlaşarak toplu sözleşmeye imza atıyorlardı.
YILLARCA RAPORDA BELİRTİLDİ: “İÇŞİLERE İZİNLERİ KULLANDIRTIN”
Çanakkale Belediyesinin 2021 yılı hesaplarını ve denetimini yapan Sayıştay müfettişleri ise son yıllarda raporlarına sıklıkla işçilerin izinlerinin kullandırılmamasını işliyorlardı. 2020 incelemelerinde de aynı tespitleri yapan müfettişler, işçilere izinlerinin kullandırılmasını istemişlerdi. Belediye yetkilileri ise; birikmiş izinlerin kullandırılması için ilgili müdürlere talimat vereceklerini müfettişlere inceletmişlerdi. Yapılan tespitlere ve belediye yönetiminin müdürlere talimatına rağmen işçilere yıllık izinlerinin kullandırılmadığı bu kez sayılarla raporda yer aldı!
200 İLE 425 GÜN ARASINDA İZNE ÇIKMAYAN İŞÇİLER VAR!
Sayıştay müfettişleri yaptıkları incelemelerde işçilerin yıllık ücretli izinlerinin kanuna uygun olarak kullandırılmadığını ve kaç işçinin kaçar gün izinlerinin kullandırılmadığını ise şu ifadelerle raporlaştırdı; “4857 sayılı İş Kanunu’nun 53 maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği; 56’ncı maddesinde yıllık iznin 53’ncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu oldu.. Yapılan incelemede Belediye’de görev alan kadrolu 211 işçiden 31’inin 200 ile 425 gün arasında, 35’inin 100 ile 200 gün arasında, 39’unun 50 ile 100 gün arasında kullanmadığı izinlerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu işçilerin emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitlerinin sona erdiğinde mevzuat hükümleri gereği yıllık izin hakları işçinin son ücreti dikkate alınarak izin ücreti ödeneceğinden idareler açısından öngörülmeyen giderlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır…”
BELEDİYE AYNI YANITI VERDİ, MÜFETTİŞLER UYARDI!
Belediye ise daha önceki yıllarda da tespit edilen ve Sayıştay müfettişlerine verilen aynı yanıtı bir kez daha “İşçilerin birikmiş yıllık ücretli izinlerinin zamanında ve düzenli olarak kullandırılması amacıyla bağlı bulunduğu müdürlüklere ilgili yönetmelik uyarınca gerekli bilgilerin verildiği ifade edilmiştir. Ancak bunun doğruluğu, hesapların bundan sonraki dönemde incelenmesi sonucu teyit edilebilecektir. Belirtilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde Belediyede çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerinin, mevzuata uygunluk ve belediyeye ek mali külfet getirmemesi amacıyla biriktirilmeden, zamanında ve düzenli olarak kullandırılması sağlanmalıdır” ifadeleriyle raporda yer aldı.
İŞÇİLERİN ASGARİ ÜCRET DESTEK TUTARLARININ GÖNDERİLMEMESİ
Hizmet alımı yapan belediyenin hakediş ödemelerinden kesilen asgari ücret destek primlerini yüklenici hak edişlerinden kesildiğini ancak mevzuat gereği göndermesi gereken kurumlara bu paraların gönderilmeyip emanet hesaplarında beklettiği de ortaya çıktı. Müfettişler söz konusu asgari ücret destek primlerinin 2017-2021 yılları arasında ödenmediği; bu prim tutarlarının ise 1 milyon 615 bin 881,12 TL olduğuna dikkat çektiler.
TAŞINMAZLAR PAZARLIK USULÜ KİRAYA VERİLMİŞ!
Sayıştay müfettişleri 2286 sayılı devlet ihale kanuna aykırı olarak Çanakkale Belediyesinin taşınmaz varlıklarını pazarlık usulü kiraya verdiğini de tespit ettiler. Müfettişler söz konusu kanuna aykırı pazarlık usulü kiralamalar ile ilgili olarak şu tespitlerde bulundular; “Belediyenin kiralama ihaleleri üzerinde yapılan incelemelerde; idarenin kendi mülkiyetindeki taşınmazlardan, Arslan mahallesi, küçük sanayi sitesi 24.sokak no:1/9 ve Arslanca mahallesi küçük sanayi sitesi 24.sokak no:1/20’deki işyerlerini 2886 sayılı kanunun 51’nci maddesinin (g) bendinden yararlanarak pazarlık usulü ile kiraya verilmesi mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil ettiğinden söz konusu kiralamaların, rekabetin sağlanmasını teminen doğru usullerde ihale edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.”
KAMU ZARARLARI YILLARDIR TAHSİL EDİLMEMİŞ!
Sayıştay müfettişlerinin ayrıca 2008 yılında gerçekleşen 2015 yılında kesinleşmiş olan 403 bin 18,04 TL tutarındaki kamu zararı ile 2009 yılında gerçekleşen ancak yine 2015 yılında gerçekleşen 14 bin 722,38 TL tutarındaki bir başka kamu zararının şüphelilerden tahsil edilmediğini ortaya çıkardı. Toplamda 417 bin 740,42 TL tutarındaki kamu zararlarının faizleri ile şüphelilerden alınması gerekirken belediyenin bu kamu zararları tahsil etmek için harekete geçmediğini raporda belirttiler.
RİSK SİGORTA POLİÇELERİ DİKKATE ALINMADAN HAKEDİŞ ÖDENMESİ!
Çanakkale Belediyesinin ihaleye çıktığı kimi yapım işleri karşılığında yüklenici firmaların iş başlama ve bitiş tarihleri arasında doğal afet, hırsızlık, yangın vb olaylar karşısında All Risk Sigortası yaptırması ve bu sigortalarının primlerinin gününde ödenmesi gerekiyor. Hak edişlerini almak isteyen firmaların bu sigortayı yaptırması ve primlerini eksiksiz ödemesi gerekmesi gerekirken; belediyenin de bu poliçelerin geçerliliğini, süresini ve primlerinin ödenip ödenmediğini dikkate alarak hakediş ödemesi yapma yükümlülüğü bulunuyor.
Sayıştay müfettişleri yaptıkları incelemelerde ise All Risk Sigorta primlerinin ödendiğine dair ve sigorta poliçesinin halen yürürlükte olduğuna dair belge almadan firmaların hak edişlerini ödediğini tespit ettiler. Müfettişler ayrıca işi süresinde tamamlayamayan yada iş artışı yapılan yüklenicilerden de revize edilmiş sigorta poliçesi alınmadığını belirleyerek belediyeyi uyardılar.
İL ÖZEL İDARESİNDE DE SİGORTA SORUNU VAR!
Özel risk sigorta sorunu sadece Çanakkale Belediyesinin sorunu değil! Çanakkale Belediyesinin yanı sıra Çanakkale İl Özel İdaresini de denetleyen Sayıştay müfettişleri, taşınmaz varlıkların kiralayan kişilerce sigorta yaptırmadığına dikkat çekerek raporlarına durumu yansıttılar.
GEMİLER, İSKELELER VE KİRALIK İŞLETMELER SİGORTASIZ!
Sayıştay müfettişleri İl Özel İdarenin kiralık taşınmaz ve taşınır varlıkları ile ilgili olarak; kiracıların kira şartnamesini arasında yer alan risk sigortasını yaptırmadığına dikkat çektiler. müfettişler rapora konuyla ilgili olarak; “Çanakkale İl Özel İdaresi Hüküm ve Tasarrufunda Bulunan Çanakkale Merkez İskele ve Koltuk barınağı İskelesi, Eceabat İskelesi, Lapseki İskelesi, Gelibolu İskelesi, Yükyeri İskelesi, Bozcaada İskelesi Terminallerinin ve Müştemilatının Kullanım Haklarının (İşletilmesinin) Verilmesi İle 4 Adet Arabalı Vapurun Kiralanması İhalesi’ne ait Kira Sözleşmesi’nin “İşletme esasları” başlıklı 3’üncü maddesinin 16’ncı fıkrasında yangın, deprem, sabotaj, doğal afet veya benzeri durumlara karşı iskelelerin, iskele sahasındaki diğer mahaller ile yüzer vasıtaların gerçek değeri üzerinden sigorta ettirilerek sigorta poliçelerinin birer örneğinin İdareye teslim edileceği, bu zorunluluğa uyulmaması durumunda İdarenin uyarma yazısının tebliğini takip eden 45 gün içinde belirtilen alan ve mahallerin sigortalanmamış olması halinde sözleşmenin İdarece tek taraflı olarak feshedilerek alınmış olan teminatların İdarece bütçe hesaplarına gelir kaydedileceği belirtilmesine rağmen; yapılan incelemede bu kiralamalar için kiracıları tarafından yangın, sel, deprem, sabotaj, doğal afet veya benzeri durumlara karşı sigorta yaptırılmadığı görülmüştür” denildi.
Tıpkı Çanakkale Belediyesi gibi; Çanakkale İl Özel İdaresinin de All Risk Sigorta poliçesinin süresine, geçerliliğini ve primlerinin ödendiğine dair evrak almadan hakediş ödemelerinde bulunduğu da raporda yer aldı.
Çanakkale İl Özel idaresinde de işçilerin yıllık izinlerinin kullandırılmadığı; kurumda görev alan kadrolu 59 işçiden 19’unun 110 ile 306 gün arasında, 15’inin 53 ile 96 gün arasında kullanmadığı izinlerinin olduğu tespit edildi. Ayrıca İl Özel İdarenin de hakediş ödemelerinde firmaların SGK’ya borcu olup olmadığını sorgulamadan ödeme yaptığı da raporda tespit edildi.