Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 10 yıl önce gündeme getirdiği, sonra unutulmaya yüz tutan Çılgın Proje Kanal İstanbul, bugünlerin en çok konuşulan konusu. Geçtiğimiz günlerde ÇED Raporu yayınlanan Kanal İstanbul'a itirazlar bugün itibariyle sona eriyor. Yurdun dört bir yanından Kanal İstanbul ÇED Raporuna itirazlar yapılırken; Cumhuriyet Gazetesi yazarlarından Mehmet Ali Güler, 1426 sayfalık ÇED Raporunun 6. bölümünün 155. sayfasında “Zincirbozan-Gelibolu mevkiinden Saros Körfezi’ne bir kanal açılması” önerilmesini gündeme getirmesi ile bur topu gibi bir krizimiz daha oldu.

Kanal İstanbul'un ne için yapılmak istendiği, çevresel, siyasi ve askeri sorunlarının yanı sıra ekonomik getiri-götürüleri hakkında halka hiçbir bilgi verilmezken Kanal İstanbul'un içinde bir de Montro Boğazlar Sözleşmesini delmek için Çanakkale Boğazı'na Kanal Çanakkale yapılması önerilmesi tartışmaları daha da alevlendirecek!

LİMAN VON SANDERS'İN KANAL ÇANAKKALE PROJESİ!

Kanal için de Kanal projesi çıkarken; Çanakkale üzerinde kanal yapılması talebi de yeni değil. Çanakkale Savaşları'nda 5.Ordu komutanı olarak görev yapan Alman Mareşal Liman von Sanders'in Sultan Vahideddin'e Çanakkale Boğazı üzerine kanal inşa edilmesi önerisinde bulunduğu kendi kitabında anlatılıyor. Mareşal Liman von Sanders'in 1919 yılında kaleme aldığı "Türkiye'de 5.Yıl" isimli kitabında Kanal Çanakkale ile ilgili olan o kısım şöyle;

"Çanakkale Savaşları son bulduktan sonra Türk Genel Karargahında açık denizlerden İstanbul'a yegane ulaşım sağlayan Çanakkale Boğazı için yüzyıllardan beri duyulan endişeyi Bolayır'ın batısında bir kanal açarak başka temellere oturtmayı teklif ettim. Marmara Denizi'nden Ege Denizi'ne açılacak ikinci bir deniz yolunun, üssü İstanbul olarak kalmak zorunda olan Türk Donanması için güvenli bir çıkış kapısı olacağını vurguladım. Saroz Körfezi'nin 30 Km. kadar olan denize açıklığını abluka altına almak, dar Çanakkale Boğazı çıkışını abluka altına almaktan çok daha zordu. Bu yeni çıkışa karşı Bozcaada'nın etkisi hiç olmazken; İmroz'un ki ancak kısmen olurdu.

"İKTİSADİ GETİRİSİ YÜKSEK OLURDU!"

Kanal İstanbul için söylenen "Ekonomik Getiri" söylemi bundan 100 yıl öncede Mareşal Liman von Sanders tarafından söyleniyor; "Trakya'dan gerek bütün her şeyin getirilebileceği Saroz Körfezi'nin kuzey kıyısı, orada istihkamlar ve sahil bataryaları tesis edilirse; iyi bir temel direği teşkil ederdi. Çanakkale Boğazı'nın Asya sahili iyi bir temek direğine dönüşebilirdi.  Planlanan kanal, denizden o kadar içeride kalacaktı ki; yarımadanın kuzey kıyısı yeterince korunabilirse herhangi bir düşmanın kanal üstünde etkili olması, imkan haricinde olurdu. Bahsedilen kanalın inşası, Türkiye'nin Avrupa'da ki kesimi için iktisadi getirisi yüksek olurdu. Uzmanlara danışıp tespit ettiğim kadarıyla Kanalın, yarımadanın seçilen 5 Km kadar yerinde inşası teknik açıdan büyük bir müşkil teşkil etmiyordu. Belki ilerinde bu teklifimle ilgilenirler."