2018 yılından bu yana yaşanan ekonomik kriz küresel salgın, kur krizi ve bu krizden artan maliyetler, göçmen sorunu ve son olarak da meydana gelen depremler nedeniyle Türkiye ekonomisi her geçen gün daha geriye gidiyor. Türkiye ekonomisi sorun yaşarken; Çanakkale’de toparlanma belirtileri görülmeye başlandı. İstihdam verileri, açılan şirketler ve toplanan vergilerindeki artış Çanakkale ekonomisinin iyi yönde olduğunu gösterse de Çanakkale’de yaşayan vatandaşların ekonomik sorunları giderek artıyor!

Çanakkale Valiliği tarafından hazırlanan ve her daim güncel tutulan “Sayılarla Çanakkale” verileri Çanakkale Ekonomisinin iyi yönde seyrettiğini gözler önüne seriyor. Sosyo-Ekonomik Gelişmeler Endeksine göre 81 il arasında 13’ncü sırada görülen Çanakkale’de vergi mükellefi sayısında patlama yaşandı.

VERGİ MÜKELLEFİ SAYISINDA PATLAMA!

Pandemi salgınının da etkisiyle birçok iş yeri kepenk kapatırken; buna iş yeri kiralarındaki fahiş artışlarında eklenmesi sebebiyle 2020 yılında 41 bin 487 olan vergi mükellefi sayısı küçük bir artışla 2021 yılında 43 bin 734’ye yükselmişti. 31 aralık 2022 tarihi itibariyle Çanakkale’deki vergi mükellefi sayısında adeta patlama yaşanarak 60 bin 97’ye yükseldi.

VERGİ TAHSİLÂT ORANI REKOR KIRDI!

Vergi mükellefi sayısındaki artış vergi tahakkuklarında ve tahsilat oranlarına da yansıdı. 2021 yılında 5 milyar 872 milyon 410 bin 485 TL vergi tahakkuku gerçekleştirilirken; tahsilat oranı ise yüzde 78’e ulaşmıştı. Çanakkaleli esnaf ve işverenlerden yapılan tahsilat oranları uzun yıllar sonra yüzde 80’i de aşarak rekor kırdı.

Çanakkale’de son 10 yılda yüzde 70-80 arasında gerçekleşiyordu. 2022 yılında 60 bin 97 vergi mükellefine 8 milyar 527 milyon 631 bin 327 TL vergi tahakkuk ederken tahsilat oranı yüzde 84’e yükseldi.

OSB’LERE İLGİ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR!

Hali hazırda 1 milyon 80 bin metrekare alana kurulu olan Çanakkale Organize Sanayi bölgesinde 46 firma faaliyet gösterirken; 13 firma da inşaat ve proje safhasında çalışmalarını yürütüyor. Çanakkale OSB’de 600 kişiye istihdam sağlanıyor.

Biga OSB ise mevcut kapasitesini arttırmak için girişimlerini sürdürüyor. 912 bin metrekare’den 962 bin metreye yükselirken; 34 firma faal durumda ve 8 firmada inşaat ve proje aşamasında çalışmalarını sürdürüyor. 1800 kişinin istihdam edildiği Biga OSB’de doluluk oranı yüzde 100 seviyesinde.

Türkiye’nin en hızlı kurulan OSB’si olarak tanımlanan Ezine Gıda İhtisas OSB’sinde de hummalı bir çalışma yürütülüyor. Kurulumu tamamlanmadan yoğun ilgi ile karşılaşan Ezine OSB’sinde doluluk şimdiden yüzde 100’e ulaşmış durumda ve OSB’deki tüm firmaların faaliyete geçmesi halinde 7000 bin kişiye iş imkanı sağlanmış olacak.

Çan Karma OSB ve Ayvacık Jeotermal OSB’nin de kuruluş çalışmaları devam ediyor. Ayvacık OSB’de çalışmalar hızla sürerken; Çan Karma OSB ile ilgili olarak ise süreç durma noktasında. Her iki OSB’nin de kurulup firmaların çalışmaya başlanması ile birlikte 5000 bin kişiye iş imkanı sağlanacağı tahmin ediliyor.

ÇANAKKALE’DE HER 3 KİŞİDEN BİRİ ÇALIŞIYOR

İhracat ve ithalat rakamlarının da yüksek olduğu Çanakkale’de emekli sayısı ise dikkat çekiyor. 2022 yılına göre Çanakkale nüfusu toplam 559 bin 383'ye ulaştı. Çanakkale nüfusunun 279 bin 416’sı erkek ve 279 bin 967’si ise kadınlardan oluşuyor.

Yüzölçümü büyük ancak nüfus açısından küçük bir il olan Çanakkale’de SGK’ya kayıtlı çalışan nüfus ise toplam nüfusun ancak üçte birine tekabül ediyor. Çanakkale Valiliğinin açıkladığı verilere göre; 174 bin 35 kişi SGK’ya kayıtlı. Yani Çanakkale’de her üç kişiden birisi çalışıyor. Ancak bu rakamlara SGK’ya kayıtlı olmayan işçiler dahil değil.

ÇANAKKALE’DE HER 4 KİŞİDEN BİRİSİ EMEKLİ!

Öte yandan Türkiye’nin en yaşlı nüfusuna sahip 5 ilden bir tanesi olan Çanakkale’de de emekli nüfusu artmaya devam ediyor. 2020 yılında 121 bin 666 kişinin emekli olduğu Çanakkale’de 2021 yılında 130 bin 641 kişiye yükseldi. 2022 sonu itibariyle ise Çanakkale’deki emekli sayısı 133 bin 909’a ulaştı.

ÇANAKKALE ARTIK “TÜRKİYE'NİN YAŞAMAK İÇİN EN İYİ KENTİ” DEĞİL!

Forbes dergisi tarafından 2020 yılında yayınlanan İdeal Kentler araştırmasının sürprizini Çanakkale gerçekleştirmiş; “Türkiye'nin yaşamak için en iyi kenti” Çanakkale olmuştu. Bir önceki yıla göre 2020’de birinci sıraya yükselen Çanakkale’nin yaptığı sıçramanın gerekçesi olarak “Yaşam Kalitesini içeren 60 verinin neredeyse tamamında ilk 25 içinde yer almasına borçlu” olduğu belirtiliyordu.

2020 yılında büyük bir sürpriz gerçekleştirerek 80 ili arkasında bırakan ve Çanakkale’nin tanıtımına büyük katkı sağlayan “Türkiye'nin yaşamak için en iyi kenti” araştırmasının 2021 yılı sonuçlarında Çanakkale 10 sıra birden gerileyerek 11’nci sıraya düştü!

ÇANAKKALE’DE YAŞAMANIN MALİYETİ KATLANARAK ARTTI!

2020 yılında önce pandemi ile sarsılan Çanakkale Ekonomisi, kurdaki kriz, inşaat maliyetlerindeki artış, fırsatçılık gibi sebeplerle adeta Türkiye’nin en pahalı şehirlerinden birisi haline geldi. 2021 yılı başlarında 1+1 ev fiyatları 200 bin TL seviyelerinde iken; 2021 yılı sonlarında ise 1 ila 1,5 milyon TL’den satılmaya başlandı. Bu durum sadece yeni inşaatlarda değil; 30-40 yıllık binalarda da yaşandı. Öyle ki bugün Çanakkale’de 15 yaşındaki 2+1 konut fiyatı 1,5 ila 2,5 milyon TL arasında el değiştiriyor.

EV SAHİPLERİ YASAK DİNLEMEDİ!

Hizmet sektörünün önde olduğu Çanakkale’de öğrenciler kentin en büyük müşterisi konumunda. Yurt fiyatlarının uçması, inşaat maliyetlerinde artış nedeniyle yeni konutlarında yapılamaması nedeniyle Çanakkale’de barınma sorunu beraberinde ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirdi. 2021 yılında Bin TL kira ödeyen kiracıdan ev sahipleri 4-5 bin TL kira istemeye başladı. İktidarın “Yüzde 25’in üzerinde zam yapılamaz” kararını umursamayan ev sahipleri ile kiracılar mahkemelik oldu!

Barınma sorunu o kadar kritik boyutlara ulaştı ki; 2022-2023 yılı eğitim ve öğretim dönemi öncesinde kente kayıt yaptırmaya gelen öğrenciler barınacak yer bulamayınca üniversite geç açıldı. Yurt sorununa çözüm bulmak için çeşitli kamu kurumlarının misafirhanelerinin kapıları da belirli ücretler karşılığında öğrencilere açıldı. Deprem felaketi nedeniyle kapatılan üniversite öğrencilerinin yerlerini ise depremzedeler yurtlara yerleştirildi. 2023-2024 eğitim-öğretim yılında da aynı sıkıntıların yaşanacağı belirtiliyor.

HAYVANCILIK, TARIM VAR AMA ÜRÜNLERİ ALMAK ZORLAŞTI!

Türkiye’nin en önemli hayvansal ürünlerin yetiştiği Çanakkale’de maalesef bugün 400 gram yoğurt bile 25 TL’den satılmaya başlandı! Yem fiyatlarındaki artış çiftçiyi perişan ederken; süt fiyatlarında ki artış çiftçinin maliyetlerini karşılamaya yetmiyor. Sütün litre fiyatında yapılan her bir kuruş artış ise tüketiciye yükleniyor. Bu durum ülke genelinde “Peynir fiyatları Et fiyatlarını geçti” haberleri ile gündem olmuştu. Bugün Çanakkale’nin dünyaca ünlü Ezine Peynirinin yanına yaklaşmak bile vatandaşı korkutur hale geldi.

ÇANAKKALE’DE DOMATES İHRACATINA KISITLAMA GETİRİLMİŞTİ

Süt ürünlerinde durum bu iken; et ürünlerindeki artış da süt ürünlerindeki artışı aratmıyor. Tarımsal ürünlerde de durum değişmiyor. Bugün marketlerde satılan sıvı yağın fiyatları 40 TL civarında. Türkiye’nin en önde gelen zeytin üretim bölgelerinden biri olan Balıkesir-Çanakkale hattında zeytinin fiyatı 50 TL’ye yaklaştı. Çiftçinin ürettiği ürün tarladan markete-pazara gelene kadar yüzde 400’e yakın artış gösteriyor.

Domatesi ile ünlü Çanakkale’de vatandaş neredeyse domates yiyemez hale geldi. Yazın kilosu 5 TL seviyesinde seyreden Domates’in salkım ve sera çeşitleri bugün Pazar ve marketlerde 30-45 TL arasından satılıyor. Öte yandan 27 Ocak 2022 tarihinde yayınlanan tebliğ ile Domatesin ihracatına sınırlama getirilmişti. 14 Nisan’a kadar sürecek olan kısıtlama 3 Mart 2023 tarihinde sona ermiş olsa da bu sınırlama fiyatlara yansıdığı görülmedi.

EN PAHALI ULAŞIM VE SU.. DOĞALGAZ, ELEKTRİK.. YAŞAMAYA ÇALIŞIYORUZ!

Barınma sorununun yaşandığı Çanakkale’de konut fiyatlarındaki fahiş artışlar vb. sürerken “Türkiye'nin yaşamak için en iyi kenti” Çanakkale’nin 10 sıra gerilemesi normal karşılanıyor. Ak Partili Bülent Turan’ın deyimiyle; “Türkiye’nin en pahalı Su’yu” Çanakkale’nin Biga, Merkez ve Kepez ilçelerinde satılırken; ulaşımda ise Çanakkale Belediyesi zirvedeki yerini koruyor!

2023 genel seçimlerinin yaklaşması sebebiyle geçtiğimiz yıl zam rekoru kıran elektrik ve doğalgaz’a ise konutlarda zam yapılmazken; sanayi tüketiminde ise indirim yapıldı. Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odasına bağlı fırın ve pastane gibi işletmelerde Mart ayında alınan karar ile poğaça ve simit gibi yiyeceklere de zam yapılarak 5 TL’den 7,5 TL’ye yükseldi. Esnaf ve Sanatkarlar Odasına bağlı işletmelerinde fiyatlarını 7,5 TL’ye çıkartması bekleniyor.