Kent konseylerinin işlev ve işleyişini anlatmaya, Kent Konseyinin kuruluşu ve seçimli genel kurul toplantılarının yönetmelikte nasıl yer aldığı ve nasıl yapılacağına dair paylaşımla devam ediyorum.

Yönetmelikte kent konseyinin oluşumu “Kent Konseyleri belediye teşkilatı olan yerlerde, mahalli idareler genel seçim sonuçlarını izleyen 3 ay içinde 8.maddede belirtilen üyelerden oluşur.” cümlesiyle belirlenmiştir. Yani, kent konseyi belediyelik olan yerlerin hepsinde olacaktır ve 8. maddede belirtilen temsilcilerinden oluşturulacaktır. (8.maddedeki üyeler kimlerdir? Vali veya temsilcisi, belediye başkanı veya temsilcisi, valinin belirlediği 10 kamu kurumu temsilcisi, 7 mahallenin muhtarı, siyasi partilerin temsilcileri,  üniversiteden 2 temsilci, meslek kuruluşları, sendikalar, noterler ve baro ile ilgili dernekler ve vakıfların temsilcileri, konseyin meclis ve çalışma gruplarından temsilciler konseyin üyesidir. Ayrıca, sayılan temsilcilerin yanı sıra kent konseyinin “sivil bir yapı” olması nedeniyle kentte yaşayan insanların da konsey toplantılarına katılıp düşüncelerini ifade etmesine bir engel yoktur. Kent Konseyi denilince sayılan temsilcilerden oluşmuş bu yapı akla gelmelidir. Kent konseyi demek; konsey başkanı demek değildir, yürütme kurulu demek değildir.)

Oluşumu belirlenmiş kent konseyinin kuruluşuyla ilgili “İlk toplantı, belediye başkanının çağrısı ile yapılır.” ve bu toplantı da “kent konseyi yürütme kurulu ve kent konseyi başkanı seçilir.” der yönetmelik. Böylece kent konseyi; genel kurulu, başkanı ve yürütme kurulu organları belirlenerek kurulmuş olur. Bundan sonra belediye başkanının herhangi bir görevi kalmamıştır. Yalnızca konsey üyesidir. İlk kuruluştan sonra konsey; bütün genel kurullarını, yılda iki kezden az olmamak üzere yürütme kurulu vasıtasıyla gündemi, tarihi belirlenip, temsilcilere ve kente duyurarak yapacaktır.  

Yönetmelik, konseyin başkan ve yürütme kurulunun görev süresini “birinci dönem için iki, ikinci dönem için üç yıl” olarak belirlemiştir. Fakat alandaki uygulamalara bakıldığında, konseylerin iki yıl-üç yıl görev süreleriyle ilgili farklı yorumlar ve uygulamalarda bulundukları görülmektedir. Kimi kent konseyleri kuruldukları tarihi gözeterek iki ve üç yıllık dönemleri ona göre uygulamakta, kimileri her seçimli genel kurullarda belediye başkanının çağrı çıkartmasını beklemekte, kimileri de yerel yönetim seçimlerinin yapıldığı beş yılda bir konsey seçimlerini yapmaktadır. Öyle ki, yeni belediye başkanının faal kent konseyinin ofislerini kapatıp, araçlarına el koyup dışarı attığı uygulamalar da yaşanmaktadır.

Seçimli genel kurul sürelerinde dikkat edilecek nokta “dönem”dir. Yönetmelikte “dönemle” kastedilen şey, iki mahalli seçim (yerel yönetim seçimleri) arasında geçen süredir ki, o da bilindiği gibi beş yıldır. Yönetmelik işte bu süreyi ikiye bölerek; belediye başkanı seçildikten sonra üç ay içinde yapılacak konsey genel kurulunda seçilen başkan ve yürütme kurulunun görev süresini birinci dönem diyerek iki yıl; daha sonrakini de ikinci dönem diyerek üç yıl olarak belirlemiştir. İşleyişte, konseyin oluşumu için “mahalli idareler genel seçim sonuçlarını izleyen 3 ay içinde 8.maddede belirtilen üyelerden oluşur” kuralının unutulmaması gerekmektedir.

Şimdi, yeni bir yerel yönetim seçim sürecindeyiz. 31 Mart’ta yapılacak seçimle kenti 5 yıllığına yönetecek belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri seçilecek. Yukarıda açıkladıklarımız çerçevesinde Çanakkale Kent Konseyi de “seçimleri izleyen 3 ay içerisinde” -yani 30 Haziran’a kadar- genel kurulu toplayarak konsey başkanı ve yürütme kurulunu seçmesi gerekmektedir. Bu genel kurul çağrısını ve düzenlemesini var olan kent konseyi yürütme kurulu yapacak ve genel kurul kent konseyi başkanının başkanlığında toplanarak seçimleri gerçekleştirecektir. (Belediye başkanın bu konuyla ilgili herhangi bir edimi söz konusu olamaz.) Şu andaki konsey başkan ve yürütme kurulunun “Bizim görev süremiz üç yıldır, daha dolmadı, biz bir yıl daha devam edeceğiz” demeleri geçerli değildir.

Yönetmelik çok açıktır; “her mahalli seçimi takip eden üç ay içinde” kent konseyi genel kurulu toplanarak başkan ve yürütme kurulu üyelerini seçmek zorundadır. Düzenleme böyle anlaşılmalıdır. Bunun böyle anlaşılarak uygulanması gereği, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’ne yapılan bir itiraz başvurusuna Genel Müdürlüğün verdiği yanıt da açıklamaktadır (Sayı.3933, 08.02.2011). Yanıt şöyledir: “…Kent Konseyi birinci genel kurul toplantısı 28 Nisan 2010 tarihinde mahalli idare seçimlerinden bir yıl sonra yapıldığından, bu toplantıda seçilen kent konseyi başkanı ve yürütme kurulunun görev süresinin ilk dönem için iki yıl, ikinci dönem için geri kalan süreyi tamamlaması gerektiği değerlendirilmektedir. Bilgi ve gereğini…”. 

Yanıttan da anlaşılacağı üzere, ikinci dönem üç yıl olarak belirlenmekle birlikte, birinci dönemden sonraki ikinci dönemin mahalli seçimlere kadar kalan süre olarak anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir. Buna aykırı davranmanın dava konusu olacağı da açıktır.

Haftaya bütçe ilgili yazarak devam edeceğim.

Saim Yavuz