thejrc.org
Bugun...
Bizi izleyin:


Dr. Mithat Atabay


Facebookta Paylaş









Çanakkale’de Bacası Tüten İlk Sanayi Tesisi: AKFA Fabrikası
Tarih: 04-11-2018 10:35:00 Güncelleme: 04-11-2018 10:35:00


Çanakkale Sahil Caddesi’nde 1954 yılında inşa edilen Akfa konserve Fabrikası Çanakkale’de bacası tüten ilk sanayi tesisiydi. Fabrikanın kurucusu İsmail Baykut’tu.

 

AKFA Fabrikası kurulduğunda yetmiş seksen usta ve işçi yepyeni tezgâh ve makinelerin başında harıl harıl çalışıyorlardı. Fabrika açıldıktan hemen sonra Milli Savunma Bakanlığı’ndan aldığı ihale ile onlara et konservesi imal etmeye başladı. Fabrikanın ilk büyük siparişi buydu. Modern tezgâhların başında çalışan usta ve işçilerin hepsi de Çanakkale ve çevresinin çocuklarıydı. Üç ayda bir İtalyan mütehassısın gözetiminde bütün teknik bilgileri öğrendikleri ve İtalyan ustanın ülkesine dönmesine rağmen arızasız ve başarılı bir şekilde fabrikayı çalıştırmaktaydılar. Bu aynı zamanda Türk gençliğinin zekâ ve kabiliyetinin bir göstergesiydi.

 

Çanakkale ve çevresi sebze yetiştirmek için en uygun arazi ve iklime sahipti. Şayet il ve ilçelerindeki arazilerde sebze yetiştirilmesine önem verilirse yüzlerce konserve fabrikasının kurtulması içten bile değildi. Fabrikanın kurucusu İsmail Baykut’a göre; Çanakkale, Kepez ve Kumkale Ovalarında köylüler birer miktar sebze yetiştirmeyi adet edinseler AKFA Fabrikası Türkiye’nin gelecekte en çok üretim yapan fabrikası olabilirdi.

 

AKFA Fabrikası üretime başladığı 1954 yılında domatesin kilosunu 6 kuruştan, fasulyenin kilosunu 30 kuruştan, bamyanın kilosunu da 40 kuruştan almıştı. Fakat bu ürünler yok denecek kadar azdı. 1955 yılında bu ürünleri aynı fiyatla almaya ve özellikle de bezelyeye talipliydi. Üretime iyi hazırlanmış bahçe ve tarlalarda bu sebzelerin temin ettiği geliri başka hiçbir mahsul temin edemezdi. Yalnız dikkat edilmesi gereken konu bu sebzelerin tohumlarının konserveye yarayan cinsten seçilmesiydi. Fabrika, köylü isterse bu tohumları temin etmeyi ve onlara vermeyi de taahhüt ediyordu. Bu durumda daha kaliteli ve daha fazla ürün elde etmek mümkündü. Bir karşılaştırma yapıldığında Gelibolu’da senelerdir çalışan konserve fabrikaları vardı. Bu fabrikalar işleyecekleri sebzelerin tamamını İstanbul’dan getiriyorlardı. Eğer civar köyler ve kazalar sebze yetiştirmeye önem vermezlerse AKFA Fabrikası’nın da aynı yolu takip etmek zorunda kalacağı muhakkaktı.

 

AKFA Fabrikası, çiftçilerin ve bahçıvanların bu işe önem vererek Gelibolu Fabrikaları gibi fabrikayı, İstanbul piyasasına muhtaç bırakmayarak, binlerce liranın Çanakkale’de kalmasını sağlayacaklardı.

AKFA Fabrikası’ndan sonra aynı alanda faaliyet gösterecek olan ikinci bir fabrika Kepez köylülerin ve müteşebbis Diş Hekimi Saim Özen’in girişimleri ile 8 Ağustos 1959 tarihinde Kepez’de açılacaktı. Böylece Çanakkale’de biri şehirde Rıhtım Caddesi’nde diğeri Kepez’de olmak üzere iki tane konserve fabrikası faaliyetlerini sürdürmeye başladılar. İki fabrikada çalışan işçi sayısı 260’a ulaştı.

 

AKFA Fabrikası kısa sürede çok başarılı oldu. Ürünlerinin nefaseti bütün Türkiye’de ve yurtdışında tanındı. 1967 yılında kapasitesini arttırmak için ilave tesisleri bitmek üzereydi. AKFA Fabrikası, 4.Truva Festivali’ne katılarak ürünlerini ilk kez halka teşhir etti.  Özellikle ziyaretçilere ikram edilen domates suyu çok beğenildi.

 

Kısaca AKFA Fabrikası denilen “Akpınar Zirai İstihsal T.A.Ş. AKFA Konserve Fabrikası” balık ve sebzelerden başka hiç el değmeden vakum kazanlarında imal edilen domates salça konserveleri ile meşhur oldu. 1722 sicil numarası ile Çanakkale Ticaret Odasına kayıtlıydı ve şehir dışına taşınıncaya kadar Çanakkale Rıhtım Caddesi 116-118-120 numarada faaliyet gösterdi.

 

AKFA Fabrikasının kurucusu İsmail Baykut, fabrikayı kurduktan sonra Çanakkale’de bu konuda başarılı olan bir şahsiyet olarak tarihe geçti. Bir arada siyasette girdi. Baykut, 23 Temmuz 1969 Çarşamba günü ani bir kalp krizi sonucu vefat etti. Cenazesi Kilitbahir Cahide Sultan Mezarlığı’na defnedildi.



Bu yazı 24453 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

ÇOK OKUNAN HABERLER
FOTO GALERİ
  • Bebişler
    Bebişler
  • Yurdum İnsanı
    Yurdum İnsanı
  • FANTASTİK
    FANTASTİK
  • ATATÜRK
    ATATÜRK
FOTO GALERİ
VİDEO GALERİ
  • Doğtaş Mobilya'dan 18 Mart'a Özel Video
    resim yok
  • 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi 108'nci Yıldönümü
    18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi 108'nci Yıldönümü
  • Çanakkale 2015 Tanıtım Filmi
    Çanakkale 2015 Tanıtım Filmi
  • Barışın ve Özgürlüklerin Kenti "Çanakkale"
    Barışın ve Özgürlüklerin Kenti
  • TSK'dan Muhteşem Çanakkale Türküsü
    TSK'dan Muhteşem Çanakkale Türküsü
  • Çanakkale Gangnam Style
    Çanakkale Gangnam Style
VİDEO GALERİ
YUKARI