thejrc.org
Bugun...
Bizi izleyin:


Dr. Mithat Atabay


Facebookta Paylaş









Çanakkale’ye ve Arkadaşlarına Vefa Borcu
Tarih: 03-06-2018 09:17:00 Güncelleme: 03-06-2018 09:17:00


Arıburnu Bölgesi’nde yapılan 19 Mayıs taarruzundan cesaret alan General Hamilton, Seddülbahir bölgesinde 04–06 Haziran tarihleri arasında cereyan eden ve 3.Kırte Muhabereleri olarak tanımlanan taarruz emrini verdi. 3.Kirte Muharebesi sırasında 9.Piyade Tümeni ağır zayiat vererek gücünün yarısını kaybetmişti. Cephe düşmek üzere idi. Siperleri sadece 150 asker, 5.Alayın 2.Bataryası ve 12 inçlik bir batarya savunuyordu. Bu kritik anda 6 Haziran 1915 günü Teğmen Ahmet Efendi, Teğmen Mehmet Efendi ve Üsteğmen Arif Efendi adında üç subay mevcut askerleri üç gruba ayırdılar. Teğmen Ahmet Efendi ilk gruba komuta edecek ve Kirte Deresi’ne saldıracaktı. Teğmen Mehmet Efendi ikinci gruba komuta edecek ve Kanlıdere’ye saldıracaktı. Üsteğmen Arif Efendi ise ortada bulunacaktı. Türk siperleri ile düşman arasındaki mesafe 150 metre idi. 3.Kirte Muharebesi sırasında düşmanın tüm çabalarına karşın direnen ve Zığındere Sırtı’ndaki İngiliz mevzilerine bir kama gibi girmiş olan iki küçük Osmanlı siperini elde tutmayı başardıkları gibi, bu üç subay ve emirlerindeki askerler 3.Kirte Muharebesi’nin son taarruzunu da gerçekleştirdiler ve düşman kuvvetlerini yendiler. Bu muharebe de ağır kayıplar verme pahasına Türk birliklerinin başarısı ile sonuçlandı.

 

Aradan yıllar geçti, Üsteğmen Arif Efendi, Korgeneral rütbesi ile 1945 yılında 30 Ağustos’ta Çanakkale’ye Müstahkem Mevki Komutanı atandı. Üsteğmen Arif Efendi bu defa Korgeneral Arif Tanyeri’ye 30 yıl önce yaşadıklarını tekrar yaşamak ve savaştığı topraklara hizmet etmek nasip oldu. Nasıl mı?

 

1948 yılında Anzak günü dolayısıyla Gelibolu Yarımadası üzerinde bulunan savaş mezarlıklarını ziyaret etmek üzere Avustralya, Yeni Zelanda ve İngiltere İmparatorluk delegelerinden oluşan 14 kişilik bir heyet 24 Nisan 1948 Cumartesi günü İstanbul’dan Çanakkale’ye gelerek aynı günün gecesi Eceabat’a ve oradan Arıburnu’na gittiler. Anzak Savaş Mezarlığı’nda ruhani bir ayin yaptıktan sonra diğer İngiliz savaş mezarlıklarını ve Mehmetçik Abidesi’ni ziyaret ederek çelenk koydular ve kısa hitabetle savaşta hayatını kaybeden bütün askerlerin ruhlarını taziz ettiler. Bu ziyaretten sonra hemen ertesi günü Seddülbahir’deki İngiliz ve Fransız savaş mezarlıklarını ziyaret ettiler.

 

Tüm bu ziyaretleri sırasında 14 kişilik heyete Kolordu yetkilileri eşlik ettiler. Bunların arasında Kolordu Komutanı Korgeneral Arif Tanyeri de vardı. Ziyaret sırasında Tanyeri’nin Kurmay Başkanlığını yapan Hulki Saral Bey’in oğlu Tosun Bey’in anlatımı ile Korgeneral Moreshead; “İşte burada bir Türk bataryası bize aman vermiyor, birçok zayiata neden oluyordu. Üzerine donanma toplarımız ısınıncaya kadar ateş yağdırıyor, artık orada canlı hiç bir şey kalmamıştır diye ara verince batarya yeniden ateşe başlayıp askerlerimizi öldürüyordu. Onu bütün savaş boyunca susturamadık. Acaba bunlar kimlerdi? Şimdi ne yapıyorlar?” diye merakını dile getirdi. Bu soruya cevabı Kolordu Komutanı Arif Tanyeri “Bendim Efendim” cevabını verdikten sonra konuşmasına şöyle devam etti: “Kahraman askerlerimizle birlikte her taciz ateşimizden sonra toplarımızı Ya Allah diyerek yükleniyor ve geriye götürüyorduk. Siz ise devamlı aynı yeri bombalıyor, daha gerileri bombalamayı düşünmüyordunuz. Bombalamaya ara verince toplarımızı yine yükleniyor eski mevziimize gelerek size zayiat verdiren ateşlerimize başlıyorduk. Bu böyle sürdü gitti.

Bu açıklamadan sonra iki tarafta da derin bir sessizlik oldu ve iki Korgeneral Moreshead ve Arif Tanyeri birbirlerine sarıldılar ve çok duygusal anlar yaşadılar.

 

Avustralya, Yeni Zelanda ve İngiliz İmparatorluk delegelerinden oluşan heyetin temsilcileri Gelibolu Yarımadasını ziyareti müteakip Çanakkale Valisi Ferit Nomer’i makamında ziyaret ederek savaş mezarlıklarının çok iyi bir şekilde korunmuş olmasından dolayı duydukları memnuniyeti belirttiler. Bundan sonra heyet Troia harabelerini ziyaret ettiler.

 

Harp Mezarlıklarını ziyaret eden Heyet Başkanı Çanakkale’den ayrıldıktan sonra Çanakkale Valisi Ferit Nomer’e gönderdiği teşekkür mesajında ziyaret sırasında kendilerine gösterilen ilgiye teşekkür etti. Korgeneral Moreshead’ın telgrafı şöyleydi:

            “Yüksek Huzurunuza,

            Çanakkale’ye vaki ziyaretimiz müddetince ve ekselanslarınızın huzuruna kabul edildiğimiz esnada hakkımızda gösterdiğiniz yüksek nezakete, samimi duygulara karşı gerek kendi şahsım ve gerek Avustralyalı ve Yeni Zelandalı iki delege refikim namına tekrar teşekkürlerimi arz etmeye müsaadenizi rica ederim.

            Vilayetinizin her tarafında Ekselansınız tarafından tertiplenen ve bize teşmil edilen misafirperverlikten gururlarımız hudutsuz takdirlerle yükseldi.

            Şu cihet de ilave etmeliyim ki sizinle ve muavininizle yakından tanışmak şerefi bizim için unutulmaz bir hatıra, çok büyük memnuniyeti mucip olmuştur.

            Halisane ve iyi temennilerimi takdim ederim.

                                                                                                          Hürmetkârınız

                                                                                                          Korgeneral Moreshead”

 

Korgeneral Arif Tanyeri komutanlığı sırasında iki önemli ve kalıcı iş daha yaptı. Tanyeri, ayrıca Akbaş Şehitliği’nin yolu ve yeniden şehitliğin tanzim ve tevsisine vesile oldu. Kalıcı işlerden birincisi Çanakkale Hastanebayırı’nın ağaçlandırılmasıydı. Çanakkale Hastanebayırı, Çanakkale’nin havası ve halkın sağlığı açısından çok önemli bir yerdi. Uzun yıllar sarı ve çorak bir toprak manzarasına sahip olan bu tepeleri General Baki Vandemir, ağaçlandırmaya teşebbüs etmiş fakat tüm uğraşlarına karşın diktirdiği zeytin ağaları tutturulamamış ve kurumuştu. Arif Tanyeri Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı olduktan sonra bu çorak topraklara İzmir’den getirilen çam fidanları “fenni usulle” diktirmiş ve bakımları sürekli yaptırmıştı. 1945 yılının son aylarında Arif Tanyeri’nin diktirdiği bu çam fidanları bugün Hastanebayırı’nın yemyeşil görüntüsünü oluşturmaktadır.

 

Korgeneral Arif Tanyeri, hem Müstahkem Mevki Komutanı idi hem de Kolordu Komutan Vekiliydi. Kolorduya bağlı Tümen Komutanı Tümgeneral Cemil Kantemir’e halkın da katılımıyla Eceabat-Çamburnu (Bigalı) yolunun yapılmasını hem de Akbaş Şehitliği’nin düzenlenmesini emretti. Tümgeneral Cemil Kantemir çalışkan bir tümen komutanıydı. Eceabat ve yöredeki köy halklarının da iştirakini sağlayarak Eceabat-Çamburnu yolu 1945 yılında tamamlandı ve 1946 yılı Ocak ayının ikisinde Çanakkale Valisi Burhanettin Teker ve Müstahkem Mevki Komutanı ve Kolordu Komutan Vekili Arif Tanyeri’nin katılımıyla yola gerile kurdela kesilerek yol hizmete açılmıştır. Akbaş şehitliği de Tümgeneral Cemil Kantemir tarafından yeniden tanzim ve tevsi edilerek “şehitler adına yükseltilen bir abide” ile Türk kahramanlığının gelecek nesillere aktarılması sağlanmıştır. “Habgahi şüheda=şehitlerin uyuduğu yer” adını taşıyan Akbaş Şehitliği’nin imarı Korgeneral Arif Tanyeri’nin emirleri ve Tümgeneral Cemil Kantemir’in çalışmaları ile yapılmıştır.

 

Korgeneral Arif Tanyeri “Son Ok Anıtı”nı yapılmasını sağladı. 1948 yılında Korgeneral Arif Tanyeri, 3.Kirte Muharebesi’nin anısına “Son Ok Anıtı”nı yaptı ve orada bulunan Türk askerinin kahramanlığını ölümsüzleştirdi. Alçıtepe Köyü’nün batısında, yaklaşık 500 metre yakınında yer alan anıtın yüksekliği 3 metre 80 santimdir.

 

Anıt, III. Kirte muharebeleri esnasında 5/6 Haziran 1915 gecesi saat 03.30’da 9. Tümen’in yaptığı süngü hücumunda şehit düşenlerin anısına yapılmıştır. Ön yüzünde yer alan kitabesinde şu ifadeler yer almaktadır:

12. sm’lik Muhasara Bt.sı bu mevziden düşmanı süngü hücumu ile attı ve Üçüncü Kirte Zaferi’ni sağladı. 7 Haz. 1915.

 

Kültür Bakanlığı anıt ile şehitliği, 14 Kasım 1980’de korunması gereken kültürel varlık olarak tescil edildi.

 

Arif Tanyeri, Çanakkale Savaşları sırasında üzerine düşen vazifeyi fazlasıyla yerine getirmiş ve vatan toprağını düşmana kaptırmamıştı. Cumhuriyet döneminde de işini en iyi şekilde yaparak vatan toprağını adeta bir cennete çevirmiş çorak toprakları yemyeşil hale getirmiş, yaptırdığı anıtla da “Çanakkale Ruhunun yaşamasına” önemli bir katkı sağlamıştır.   



Bu yazı 17196 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

ÇOK OKUNAN HABERLER
FOTO GALERİ
  • Bebişler
    Bebişler
  • Yurdum İnsanı
    Yurdum İnsanı
  • FANTASTİK
    FANTASTİK
  • ATATÜRK
    ATATÜRK
FOTO GALERİ
VİDEO GALERİ
  • Doğtaş Mobilya'dan 18 Mart'a Özel Video
    resim yok
  • 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi 108'nci Yıldönümü
    18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi 108'nci Yıldönümü
  • Çanakkale 2015 Tanıtım Filmi
    Çanakkale 2015 Tanıtım Filmi
  • Barışın ve Özgürlüklerin Kenti "Çanakkale"
    Barışın ve Özgürlüklerin Kenti
  • TSK'dan Muhteşem Çanakkale Türküsü
    TSK'dan Muhteşem Çanakkale Türküsü
  • Çanakkale Gangnam Style
    Çanakkale Gangnam Style
VİDEO GALERİ
YUKARI