1990’lı yıllarda bu başlıkta bir yazı yazmıştım.

Dolandırıcıların insanları nasıl dolandırdıklarını işlemiştim.

Örneğin; dolandırıcı gelir, elinde çalıntı çekler veya sahte çeklerle esnaftan mal alır. Esnaf da çekleri alıp malını verir. Adamı bir daha göremez, falan…

Ne kadar basit ve bir açıdan da masumca!

Masumca çünkü o zamanlar en azından dolandırıcılarımızın yüzünü görürdük. Bir süzgeçten geçirirdik. Tipine bakıp, not verirdik… Tecrübeli esnaflar da bu tip dolandırıcılara kanmazdı.

Bir gün, birisi geldi, beyaz eşya alacakmış. Sohbet ettik. Zengin birinin kızı ile evleniyormuş. Bulaşık makinasını sattık, çekini aldık. Çekin vadesine daha var.

Kartvizitini vermişti. Çalıştığı şirketi aradım, aynı şeyi söylediler, “Şirkette yönetici, yakında zengin bir kızla evlenecek.”

Adam ertesi gün yine geldi. Bu kez, televizyon, video, müzik seti başta olmak üzere bir kamyon eşya alacak. Yine bir sürü çek verdi. Şüphelendim…

Saat 17:00 civarıydı, yani bankalardan çekleri sordurma şansının azaldığı, en tehlikeli saatler… Bankayı aradık, çekler çalıntı. Şirketini aradım ama bu kez telefona cevap veren yok.

İkinci gün malları vermedik tabii, ama ilk gün aldığı bulaşık makinasını kurtaramadık.

Beyaz eşyacılar özellikle televizyon satanlar çok dolandırılmıştır, biliyorum.

Televizyonu 100 liraya alıp, elini öpen kahveciye 30 liraya satarsın. 100 lirayı ödemeyeceğin için kökü kâr…

***

Şimdi öyle mi?

Artık teknolojik çalışıyorlar.

Teknolojiyi bizden iyi kullanıyorlar.

Bir de, insanda polis korkusu, ya da saygısı diyelim, olursa yandın...

Adam telefon ediyor arkada telsiz sesleri…

“Beyefendi, ben emniyetten arıyorum, Komiser Mustafa... Telefon numaranız kötü adamların eline geçmiş. Bizi bu numaradan arayın…”

Beni arayıp, böyle söylediler.

“Ben, sizi niye arayayım kardeşim'' dedim. “Komisersen, komisersin… Aradın, derdini söyle!”

“Ukalalık etme bana…”

“Sensin ukala, sahtekâr” dedim kapattım.

Sonra, duyuyoruz ki, birçok vatandaşımız bu dolandırıcılara kontörler göndermiş, havaleler yapmış. Dolandırılanlar arasında profesörler bile var…

***

Bazen de bir telefon gelir. Falanca komutan, albay, yarbay ya da maliyeden birileri sizinle görüşecek.

“Alo, buyurun komutanım…”

“Atatürk ün kitap seti hazırladık. 10 tane de size ayırdık. Hediyesi 1000 lira…”

“Komutanım, senin işin gücün yok mu da, kitap satıyorsun?”

Kurumları da zedeliyorlar böyle sahtekarlar…

***

Benim anneme gelmişler. Bir kuruluşa yardım için…

Annem de kıyamamış vermiş parayı... Yine de sormuş, “Evladım siz sakın dolandırıcı olmayın” diye...

“Yok teyze, biz onlardan değiliz” demişler.

Annem de, bize anlatırken “dolandırıcı değillermiş” diyor; kendileri söylemiş.

***

Şimdi bir de yurtdışı bağlantılı dolandırıcılar türedi.

Telefon edip kapatıyorlar, sen arayasın diye… Arayınca da abla çıkıyor. Türkiye’ye gelecekmiş, yardım istiyor.

Gönder parayı, sonra çok beklersin Topkapı garajında… Göndermesen de zarardasın aradığın özel numara olduğu için kabarık bir telefon faturası geliyor.

***

Birde sosyal medyadan yazıyorlar… Tweet atıyor...

“Benim koca var, çok zengin olmak ama ben bilmiyor Türkiye... Sen bana yardımcı olmak ve benim 13 milyon doları kurtarmak…”

Gönder abi, 3-5 bin dolar... Nasılsa, milyon dolarların olacak.

Hayalle yaşayan, simitle ölür…