2013 yılından bu yana Türkiye, Suriye iç savaşından kaçanların yoğun göçü altında.. Devletin resmi rakamlarına göre Ocak 2021 itibarıyla Türkiye'deki Suriyeli mültecilerin sayısı 3.688.238 kişi. Kaçak yollarla gelen ve kayıt altına alınmayanlarla birlikte bu sayının 5,5-6 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu rakamın dışında Afrika’nın çeşitli ülkelerinden gelen yasadışı göçmenlere, Pakistan ve Afganistan’dan gelenlerde eklenince Türkiye’de tahminin 8 milyon yasadışı göçmen olduğu tahmin ediliyor. Son haftalarda ise Afganistan’dan yola çıkıp, İran devletinin TIR’ları ile Türkiye sınırına taşınan, Van gölü üzerinden veya karayolu ile İstanbul’a ulaşmaya çalışan Afganlar gündem oldu. Vatandaşların büyük çoğunluğu Suriyeli göçmenlere karşı tepkiliyken üzerine sayıları 1 milyonu bulduğu tahmin edilen Afganların Türkiye’ye göç etmeleri siyasi partilerin de tepkisini çekiyor.

ÇANAKKALE’DE AFGANLAR YAKALANIYOR
Çanakkale’de son iki yılda gerçekleştirilen yasa dışı göçmen kaçakçılığı operasyonlarında ise ağırlıklı olarak Afgan kökenli, Somali, Suriyeli ve diğer Afrika ülkelerinden insanlar yakalanıyorlar. 2 yıl öncesine kadar ise ağırlıklı olarak Suriyeli yasa dışı göçmenler operasyonlarda yakalanarak Geri Gönderme Merkezlerine gönderiliyor.

ÇANAKKALE’DEKİ SURİYELİ SAYISI
Çanakkale’de özellikle son 10 yılda kaç Suriyeli olduğu sayısı büyük merak konusu oluyordu. Çanakkale İl Göç İdaresi’nin 7 Temmuz 2021 tarihli verilerine göre Çanakkale’de toplamda kaç Suriyeli bulunduğu belli oldu.

Çanakkale İl Göç İdaresinin verilerine göre; Geçici koruma kapsamında Çanakkale’ye yerleştirilen Suriyeli sayısı toplam 5 bin 228 kişi. Bu rakam 541 bin 548 olan Çanakkale nüfusunun yüzde 0,97’sine tekabül ediyor. Yine İl Göç İdaresi verilerine göre Çanakkale’de İkamet iznine sahip yabancı sayısı ise 4 bin 6 kişi. Bunların içinde ise kaçının Suriye vatandaşı olduğu ise bilinmiyor.

165 YILLIK KAÇAKÇILIK YOLU: AYVACIK
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi tam 165 yıldır kaçakçılık güzergâhı olarak hem tarih hem de devletin arşivlerinde bilinen bir merkez. Kırım Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti sınırlarından yurtdışına Buğday satmak yasaklanınca ilk kaçakçılık yolu olarak Ayvacık kullanılmaya başlandığı tarihçilerin bildiği bir gerçek.

Yasadışı buğday ticareti ile başlayan süreç cumhuriyetin ilk yıllarında tütün kaçakçıları içinde vazgeçilmez bir merkez olmaya devam etti. 1960-1980 yılları arasında silah kaçakçılığı güzergâhı olduğu belirtilen Ayvacık, 1980 Darbesi sonrasında ise uyuşturucu kaçakçıları tarafından kullanılmaya başlandı. 2015 yılından sonra ise Ayvacık yasadışı göçmen kaçakçılarının cazibe merkezi haline geldi.

Ayvacık’ın özellikle Koruoba, Korubaşı, Koyunevi ve Arıklı da kıyıya ulaşım kısmının dağlık olması, kaçakçılıkların gizlenmesi açısından elverişli bir coğrafi avantaj sağlaması, kontrollerin ise etkili yapılmasını engellediği için tercih edildiği tahmin ediliyor. Ayrıca bölgenin Yunanistan’ın Midilli adasına ve uluslar arası deniz yollarına yakınlığı da kaçakçılığın her türlüsü için cazibeli hale geliyor.

KİMİSİ GÖNÜL İŞİ.. KİMİSİ PARA İÇİN YAPIYOR!
Suriye iç savaşından kaçarak AB ülkelerine gitmeye çalışan göçmenlerin yoğun olarak kullandığı göç yollarından en popüleri de Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi sınırlarında bulunan Küçükkuyu ve Assos bölgeleri. 2015 yılından bu yana güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen göçmen kaçakçılığı operasyonlarında on binlerce yasadışı göçmen yakalanırken; yüzlerce de organizatör yakalandı.

Yakalanan organizatörlerin çok azı tutuklanıp cezaevine gönderilirken; diğer organizatörler ise ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldılar. Tekrar tekrar yakalanmalarına rağmen yasalar nedeniyle bu insan tacirleri hep serbest kalmaya devam ettiler!

Çanakkale’nin Ayvacık ilçesini yasadışı göçmenleri kullanan organizatörlerin ikisi ise geçtiğimiz yıl pervasızlıklarını gözler önüne sermişlerdi. İsim soy isimlerini bile saklama gereği duymayan Özcan Karlı isimli göçmen kaçakçısı bu işi karlı olduğu için yaptığını ifade ederken; Sektörün Lider İnsan Kaçakçısı olarak tanımlanan Mehmet S. İse bu işi “Gönül İşi” olarak yaptığını açıklaması büyük gündem olmuştu.

“AVRUPA’NIN YARISINI BEN GÖNDERDİM”
28 Şubat 2020 tarihinde İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “Yunanistan’a sınır kapıları açıldı” ifadelerini kullanması sonrasında özellikle Yunanistan’a yakın sınır kapılarına Suriyeli göçmenler akın etmişti. 1 hafta kadar süren kapılara yığılma olayı gündeme insan kaçakçılığı organizatörlerini getirmişti. VOA Haber’de yayınlanan bir haber ile tüm Türkiye Özcan Karlı ismini duydu. VOA Haber’e açıklamalarda bulunan Özcan Karlı, “Ben 20 yıldır bu işi yapıyorum. Ben göçmen kaçakçısıyım. Cezasını da yattım. Altı sene cezasını yattım. Bizim mesleğimiz bu. Ekmeğimiz de buradan. Reis de izin verdi. Biz de yolumuza çıktık, doğrusunu istersen. Göçmenlerin yarısını ben Avrupa’ya gönderdim. Doğrusunu isterseniz. Şu an bir de göçmenler, karadan bedava gitmek için gümrük kapılarına gidiyor. Bedava gitmek için. Tabii orada Yunanistan güvenlik güçleri izin vermiyor. Hepsi buraya gelecek, bir iki güne kadar. Yavaş yavaş İstanbul’a dönüyor, kara sınırındaki yolcular” ifadelerini kullanmıştı.

“SAHİL GÜVENLİK YAKALARSA BİZ ZARAR EDİYORUZ”
Yasadışı göçmen kaçakçılığından elde ettiği kazancı ve parayı nasıl aldığını da açıklayan Özcan Karlı; “500 dolar, 600 dolar abi. Çok bir para değil. Malzeme, 30-40 yolcu bir bota biniyor. 500 dolardan 15 bin dolar yapıyor. 12-13 bin dolar masrafı var. Bir bot 10 bin dolar. İstanbul’dan buraya nakliye, 2 bin dolar. 3000 dolar da biz 5-6 kişiye kalıyor. Allah bin bereket versin. Günlük 1000 lira paramız oluyor. Yakalanmazsa para kazanıyoruz, yakalanırsa bir de zarar edersin. 10-15 milyar bize giriyor. Göçmenler karşıya gitmeden para yok. Cepten para harcıyoruz. Anladın mı? Gidiyor, karşıdan bir telefon açıyor. Biz İstanbul’dan, dövizden paramızı oradan alıyoruz. Para, onlardan kesin almıyoruz. Karşıya gönderiyoruz. Yunan sınırlarına ayak bastıktan sonra biz alıyoruz. Eğer yakalanırsa, Sahil Güvenlik yakalarsa biz zarar ediyoruz” açıklamasında bulunmuştu.

“GÖNÜL İŞİ İÇİN YAPIYORUZ”
Göçmen Kaçakçılığı sektöründe kendisini Sektörün Lider İsmi olarak tanıtan Mehmet S.isimli organizatör ise bu işi “Gönül İşi” olarak yaptığını açıklamıştı. Yasadışı göçmenleri Yunanistan’a denizyolu ile kaçırmak için Edirne’den yola çıkıp Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine gelen Mehmet S. “7 - 8 yıldır bu işle ilgileniyorum. Edirne’de yaşıyorum. Yunanistan göçmenlerin girişine izin vermediği için buradan göndermeye çalışıyoruz. Göçmenler serbest olduğunu duyunca hepsi sınır kapısına gittiler. Sınır kapılarından geçiş yok. Bunu öğrenmeleri birkaç günü bulur. Sonra buraya gelirler. Birkaç gün sonra burada yoğunluk olur” dedi.

“7-8 BİN EURO MALİYETİ OLUYOR, 2-3 BİN EURO BİZE KALIYOR”
Motor ve bot alarak mültecileri karşıya geçirdiklerini ifade eden Mehmet S., “Biz bot ve motor alıyoruz. Bot karşıya geçtiği zaman geri gelmiyor. 7-8 bin Euro bize maliyeti oluyor. 2-3 bin Euro bize kalıyor. 45 kişilik bota 30-35 kişi bindiriyoruz. Buradan 25 dakika içinde Yunanistan’da olurlar” diye konuştu.

Bir süredir Ayvacık’ta kalan 35’e yakın Afganlının paraları olmadığını dile getiren Mehmet S, “Burada bekleyen Afganların sayısı az ve paraları yok. Akşam saatlerinde deniz durulursa geçişleri bekliyoruz. Biz bu işi gönül işi olarak kabul ediyoruz. Son bir tane kalana kadar en güvenli şekilde bu işi yapacağız” ifadelerini kullandı.